هر چيزي كه در اين جهان وجود دارد، دستخوش تغيير و تحول خواهد شد. آيا كالاها و خدماتي كه اكنون در از آنها استفاده مي كنيد با مدل ۱۰ سال قبلشان يكسان هستند؟ موارد معدودي ممكن است وجود داشته باشد كه يا از نظر ظاهري يا ساختاري مانند مدلهاي قبلي خود باشند. اين تغيير يا بهخاطر نقص در مدل قبلي يا بهخاطر پاسخگويي به نيازهاي فعلي بهوجود ميآيد.
قيمت بيت كوين علم اقتصاد و اجزاي تشكيلدهنده آن نيز از اين قاعده مستثني نيستند. چرخههاي اقتصاد با طي كردن چند دوره رونق و ركود، وارد مراحل جديدي ميشوند و به اصطلاح پوستاندازي ميكنند. اين فرايند كه به آن نوآوري خلاقانه گفته ميشود، باعث از بين رفتن ساختارهاي قديمي و ايجاد ساختار جديد ميشود. اكنون كه در عصر ديجيتال قرار داريم، اقتصاد نيز به سمت ديجيتالي شدن حركت ميكند و در اين مسير با بروز فناوريهايي مانند بلاكچين، ارزهاي ديجيتال شكل گرفتهاند. اين ارزها سوداي تصرف مناسبات اقتصادي دارند و علاوه بر اين ظرفيتهاي اقتصاد نيز به سمتي در حال حركت است كه چنين تغييري را مطالبه ميكند.
بيت كوين چگونه جايگاه خود را در اقتصاد پيدا ميكند؟
در اين مقاله قرار است درباره جايگاه برترين رمزارز جهان يعني بيت كوين و جايگاه آن در اقتصاد آينده صحبت كنيم و ببينيم با روي كار آمدن و انتخاب اين ارز ديجيتال، فضاي اقتصاد دچار چه تغييراتي خواهد شد.
تغيير، پوست اندازي يا دوره گذار عباراتي هستند كه از زمان پيدايش بيت كوين، كارشناسان و فعالان حوزه ارزهاي ديجيتال زمزمههاي آن را شروع كردهاند. اين افراد معتقدند مانند هرچيز ديگري كه با گذشت زمان و پيشرفت تكنولوژي نسخه قديمي منسوخ و نسخه جديد آن همهگير ميشود و مورد استفاده قرار ميگيرد، ساختار اقتصاد و روشهاي مرسوم در آن براي نگهداري ارزش، تبادل، پرداخت و غيره ناچار به تغيير هستند.
براي شروع خوب است درباره گسترش و عادي شدن استفاده از كارتهاي بانكي صحبت كنيم. در ابتدا فروشندگان و فروشگاههاي كمي دستگاه كارتخوان داشتند. همچنين مردم زيادي نسبت به اينكه پولهايشان را به بانك بدهند و تنها در ازاي آن يك كارت دريافت كنند، احساس خوبي تجربه نميكردند. پس از اينكه معاملات شكل جديدي به خود گرفت و براي پرداخت هزينه نياز به سرعت و حجم بالايي از پول نياز بود، رفته رفته، افراد و بنگاههاي مختلفي حاضر به امتحان كردن اين روش شدند. با گذشت زمان و بيشتر شدن تعداد دستگاههاي POS در سطح شهر، راحتتر شدن مبادلات و گسترش آگاهي مردم از سودمند بودن اين روش، استفاده از كارتهاي بانكي بيشتر و بيشتر شد.
حال در مورد رمز ارزها نيز به همين صورت است. در كنار افزايش آگاهي مردم نسبت به امكانات و فوايدي كه استفاده از اين نوع از پولها به همراه دارد، عرضه محصولات از طرف توليدكنندگان و ارائهدهندگان خدمات به ترويج و همهگيري استفاده از بيت كوين بهعنوان يك واحد پولي مشترك، كمك خواهد كرد.
در حال حاضر بسياري از افراد در مناطق مختلفي از جهان امور مالي خود را تنها از طريق بيت كوين و ساير ارزهاي ديجيتال انجام ميدهد. علاوه بر اين كشورهاي مختلفي مانند السالوادور با قانونگذاري صحيح و ايجاد بستري مناسب، به عاديسازي اين جريان كمك كردهاند. به گزارش ميهن بلاكچين سايت خبري تحليلي حوزه ارز ديجيتال، كشور السالوادور در خرداد ماه ۱۴۰۰، بيت كوين را بهعنوان ارز قانوني خود اعلام كرد. بسياري از فروشگاهها در اين كشور براي اينكه مردم را به استفاده از رمزارزها تشويق كنند، تخفيفهايي را در صورت پرداخت با بيت كوين برايشان لحاظ خواهند كرد.
در تصوير بالا مشاهده ميكنيد يك آرايشگاه در السالوادور به مشترياني كه هزينه خدمات خود را با بيت كوين پرداخت كنند، ۱۵ درصد تخفيف خواهد داد.
كشورها در پذيرش بيت كوين چه نقشي دارند؟
حركت به سمت بيت كوين و ارزهاي ديجيتال در ابتداي مسير ممكن است با برخي اتفاقها مانند كاهش قيمت بخاطر فروش هيجاني دارندگان بيت كوين، وضع قوانين و مقررات دستوپا گير از سوي دولتها و از اين قبيل مسائل روبهرو شود. ممكن است دسترسي افراد و استفاده آنها از بيت كوين با سختي مواجه شود اما اين دقيقا جايي است كه مفهوم بيت كوين پديدار ميشود. بيت كوين يك پول ديجيتال است كه در كنترل هيچ حكومتي نيست يا بهتر بگوييم هيچ حكومتي نميتواند آن را كنترل كند. از آنجايي كه همه چيز در بيت كوين ديجيتالي و كامپيوتري است، برترين رمزارز توسط هزاران كامپيوتر بهصورت كاملا داوطلبانه و اختياري در سراسر جهان اداره ميشود.
در اين حالت يعني وضع قوانين سختگيرانه توسط برخي كشورها، آن دسته از كشورهايي كه در زمينه رمز ارزها قوانين آزادي دارند، به مرجعي براي فعاليت كاربران اين حوزه تبديل ميشوند. سرانجام كشورهايي كه در پذيرش ارزهاي ديجيتال ممانعت كردهاند يا قوانين بسيار پيچيدهاي وضع كردهاند، دو راه بيشتر نخواهند داشت؛ يا بايد بعد از فرصتسوزيهي انجام شده بيت كوين را بپذيرند يا به كشوري غيرمولد و عقبمانده تبديل شوند. چنين مساله در زمينه تجارت آزاد نيز صدق ميكند. كشورهايي كه موافق تجارت آزاد نيستند و مرزهاي خود را با وضع قوانين بيهوده بسته نگه داشتند يا تعرفه و مالياتهاي سنگيني روي واردات و بعضا صادرات وضع ميكنند، خود را از مزيت تجارت بيبهره ساختهاند. اين اتفاق از گذشته در جريان بوده است و سرانجام كشورها يا مجبور به قبول آن شدهاند يا در انزواي خود از كشورهاي ديگر عقب ماندهاند.
هر كشوري كه زودتر به سمت پذيرش رمزارزها حركت كند، از مزاياي آن زودتر و بيشتر از بقيه بهرهمند خواهند شد. اگر به اتفاقات بازار ارزهاي ديجيتال دقت كنيد، اين موضوع ملموستر خواهد بود. كساني كه در اوايل پيدايش فناوري بلاكچين و ارزهاي ديجيتال وارد اين حوزه شدند، از نظر دانش فني و كسب درآمد از بقيه افراد جلوتر هستند.
در دوران استفاده از بيت كوين چه اتفاقي براي بانكها خواهد افتاد؟
يكي از حوزههايي كه بهشدت دچار تغيير و تحول خواهد شد، سيستم بانكي است. بانكها بهعنوان يك واسطه در سيستم مالي مشغول به فعاليت هستند و از سرمايه مردم به موسسات، بنگاهها يا افرادي كه متقاضي هستند، تسهيلات ميدهند و از محل اختلاف بهره پرداختي به سرمايهگذار و دريافتكننده سرمايه، كسب درآمد ميكند.
با روي كار آمدن بيت كوين و استانداردهاي مربوط به آن، تا حد قابل توجهي كاركردهاي فعلي بانكها كاسته ميشوند و جامعه ديگر حاضر نيست براي خدماتي كه در بالا بيان شد، هزينهاي پرداخت كند. در چارچوب قبلي بسياري از افراد براي حفظ و نگهداري از سرمايهشان، به بانكها كارمزد پرداخت ميكردند؛ درحالي كه در سيستم غيرمتمركز و دنياي ارزهاي ديجيتال، نيازي به اين كار نيست و هر كسي ميتواند سرمايه خود را در امنترين حالت ممكن (با استفاده از كيف پولهاي سخت افزاري ارز ديجيتال) نگهداري كند.
بانكها براي اينكه بتوانند به فعاليت خود ادامه دهند بايد با نوآوري و تغيير نگرش، به ارائه خدمات مالي مبتني بر بيت كوين و فراهم كردن زيرساختهاي لازم بپردازند. در غير اين صورت، بانكها كاركرد خود را از دست خواهند داد.
با پذيرش بيت كوين نرخ تورم چگونه تعريف ميشود؟
نظريههاي اقتصادي عوامل مختلفي را دليل بروز تورم ميدانند. از جمله اين نظريه ميتوان به مكتب اتريش و طرفداران فون ميزس اقتصاددان اوكرايني اشاره كرد كه عامل اصلي تورم را افزايش عرضه كل پول و تورم منفي را كاهش عرضه پول ميدانست.
عدهاي بر اين عقيده هستند كه قيمت لحظه اي بيت كوين در آينده مرزهاي ميليون دلار را رد خواهد كرد و اعدادي نظير يك ميليون يا حتي ۱۰ ميليون دلار براي هر بيت كوين متصور هستند. با اين شرايط ممكن است يك قهوه با قيمتي معادل پنج هزار دلار عرضه شود. در نگاه اول شايد كمي گيج كننده بهنظر برسد و ما هم به شما توصيه ميكنيم ذهنتان را درگير محاسبه ارزش آتي كالاها و خدمات در عصر بيت كوين نكنيد. نظرياتي كه موافق برقراري سيستم مالي زير پرچم بيت كوين هستند، با سنجش ارزش بيت كوين با ارزش فعلي دلار موافق نبوده و ميگويند يك بيت كوين ارزشي معادل يك بيت كوين دارد. عرضه محدود آن و از طرفي افزايش روزافزون استقابل مردم از اين رمزارز، قيمت آن را روزبهروز تغيير ميدهد.
زماني كه بيت كوين به عنوان پول رايج پذيرفته شود، به احتمال زياد تا موقعي كه ارزش كالاها و خدمات نسبت به ارز معيار سنجيده شود، يك دوره تورم منفي نيمه دائمي شكل خواهد گرفت. اين اتفاق به خاطر كاهش مقدار بيت كوين موجود نيست بلكه بهخاطر افزايش در مقدار كل كالاهاي قابل خريد نسبت به كل پول موجود و شايد به دليل پيشرفتهاي تكنولوژيكي در مقرون بهصرفهتر شدن كالاها، رخ ميدهد.
نرخ بهره و وام در سيستم بيت كوين محور چگونه تعريف ميشود؟
دو مشخصه بيت كوين يكي تكنولوژي محور بودن و ديگري غيرمتمركز آن، نقش بهسزايي در سيستم پرداخت و دريافت وام و تعيين نرخ بهره خواهند داشت. با توجه به غيرمتمركز بودن بيت كوين، واسطهها از بازار خارج ميشوند و همين امر به كاهش نرخ بهره كمك خواهد كرد. از طرف ديگر ورود تكنولوژي باعث كاهش هزينهها ميشود و عملا در آخر طرف عرضه و تقاضا به وامي بسيار كم بهرهتر از سيستم فعلي، توافق خواهند كرد.
در تصوير بالا پلتفرمها وامدهي با ميزان بهره هر كدام مشخص هستند.
تصور كنيد فردي براي سرمايهگذاري نياز به دريافت وام دارد. در حالت عادي و در سيستم سنتي او بايد با مراجعه به بانكها و موسسات مختلف، علاوه بر پرسوجو درباره شرايط لازم براي دريافت وام، مراحل زيادي را تا دريافت وام طي كند. اما همين فرد با استفاده از فضاي امور مالي غيرمتمركز (Decentralized finance) يا ديفاي ميتواند بهراحتي پلتفرمهايي كه ارز ديجيتال مورد نظر او را وام ميدهند پيدا و با مقايسه نرخهاي موجود، بهترين گزينه را انتخاب كنند. اين فرد يا موسسه ميتواند ساكن آفريقا يا هر جاي ديگر باشد و از آمريكا يا نقطه ديگري در جهان وام بگيرد. علاوه بر سيستم دريافت وام، افراد يا نهادها ميتواند به شكل مستقل سرمايه خود را قرض دهند. شايد بتوان گفت در اين سيستم نسبت به سيستم سنتي، عدالت بيشتري در جريان باشد!
بيت كوين را پول آينده بدانيد
با تمام مخالفتها و محدوديتها، استفاده از بيت كوين و ارزهاي ديجيتال در حال گسترش است. با توجه به مزيتهايي كه سيستم مالي غير متمركز و رمز ارزها با خود به همراه دارند، نميتوان برتري آنها را نسبت به سيستم مالي فعلي و ارزهاي رايج مانند دلار، پوند، يوروِ، ريال و ديگر واحدهاي پولي انكار كرد. پس از عبور از دوره گذار و استقرار كامل اقتصاد ديجيتال، بيت كوين با توجه به حجم بازاري كه در حال حاضر به خود اختصاص داده است، ميتواند گزينه اصلي براي انتخاب بهعنوان واحد پولي جهاني باشد؛ بنابراين بهتر است تا دير نشده اطلاعات خود را نسب به اين حوزه و بالاخص بيت كوين بهروز نگهداريم.